BUĞDAY

Arppha Akıllı Tarım Sistemleri

Kök & Kök Boğazı Çürüklüğü

• Buğday kök ve kök boğazı hastalığına önlem alınmaz ise %50'den fazla %80'e kadar ürün kaybı görülebilir.
• Bu hastalığa hem tohum hem de toprak kökenli organizmalar neden olduğu için mücadelesi zordur.
• Hastalık belirtileri çok iyi takip edilmeli, hastalık ilerlemeden gerekli tüm önlemler eksiksiz uygulanmalıdır.
• Kurak geçen ilkbahar sonlarında devamlı yağışlar şiddetli hastalığa neden olur.
• Topraktaki oksijen miktarı önemlidir. Yetersiz oksijeni bulunan ağır topraklarda ve zayıf topraklarda hastalık daha fazla görülür. 

Belirtiler

• Beyaz başaklar görülür; başaklardaki beyaz renkler 'çiçeklenme' döneminde ortaya çıkar.
• Bitki tacında ve yaprak kınının altında pembe renklenmeler oluşur.
• Saplarda kenarları belirgin halde oval şekilli lekeler görülür.
• Yaprakta nokta nokta lekeler görülür.
• Bitkinin gelişimi yavaşlar ya da tamamen durur.
• Bitkide mor ve koyu yeşil lekeler görülür; köklerde kahverengileşme başlar.
• Hasta bitkilerin başaklarında bükülmeler görülür, bazı başaklarda tane oluşmaz.
• Hasat döneminde boş başaklar; cılız ve buruşuk taneler görülür.
• Hastalık ilerlemişse alt yaprak kınlarında, sap ve boğumda koyu sarı, bal renginde görünümler ortaya çıkar.
• İleri devrelerde çürümeler oluşur; bitki çürük kısımlarından kıvrılmaya başlar; sağa sola gelişigüzel yatar.
• İleri seviye hastalığa yakalanmış bitkinin gelişme döneminde sararma ve ölüm meydana gelir.

Hangi Önlemler Alınmalı?

• Dayanıklı çeşitler ekilmelidir. Erkenci çeşitler tercih edilmelidir; erkenci çeşitler bu hastalığa geççi çeşitlere göre daha fazla dayanıklıdırlar.
• Gübreleme hastalığa karşı çok önemlidir. Dengeli gübreleme ile bitkinin dayanıklılığı arttırılmalıdır. Aşırı gübreleme kesinlikle yapılmamalıdır.
• Toprak analizi sonuçlarına göre topraktaki iz elementlerinin (bakır, mangan, demir, çinko, molbiden, iyot) eksikliği varsa mutlaka giderilmelidir.
• Toprak işlemesi çok iyi uygulanmalıdır. Ekimden önce topraktaki yabancı ot ve bitki atıkları olabildiğince, mümkünse tamamen yok edilmeli; herbisit ile bu atıklar ortadan kaldırılmalıdır. Yabancı ot ilacı kullanılmalıdır.
• Anızların gömülmesi hastalık etkisini azaltır.
  Sık ekim yapılmamalıır; ekim derinliği ve toprak tavı uygun seviyede olmalıdır.
• Yağışlar takip edilmeli, aşırı sulama yapılmamalıdır.
• Ekim nöbetine mutlaka uyulmalıdır;
  • Buğday sonrasında -> mısır ya da buğday ekilmemelidir.
    Buğday sonrası -> ayçiçeği, kanola, baklagil, arpa ekimi tercih edilmelidir.

İlaçlı Mücadele Nasıl Yapılmalı?

• Tohumluk ekimi öncesinde tohumlar mutlaka uygun ilaçlarla ilaçlanmalıdırlar.
• İlaçlama yapılırken ilacın tohum yüzeyinin tamamını kapladığına emin olunmalıdır.
• Yabancı otla mücadele için uygun ilaç mutlaka kullanılmalıdır.
• Yeşil aksam ilaçlaması yapılmaldır.
  

Külleme

• Külleme hastalığına önlem alınmaz ise verimi %45'e kadar düşürebilir.  
• Hastalık bitki yapraklarını tamamen kaplayabileceği gibi, belirtiler sap ve başaklarda da görülebilir.

Belirtiler

• Buğday alt yapraklarının üzerinde nokta nokta BEYAZ ve GRİ renkli lekeler (püstüller) görülür; bu lekeler zamanla kararmaya başlarlar.
• Hastalıklı yapraklarda yer yer sararmalar görülür, yaprak üzerinde yeşil bölgecikler (yeşil ada oluşumu) oluşur.
• Hasta bitkilerin yana yattığı görülür.
• Sık ekilen alanlarda hastalık daha fala görülür.
• Azotu fazla olan gübre kullanımı hastalığı tetikler.

Hangi Önlemler Alınmalı

• Sık ekim yapılmamalıdır, sık ekim nem ve sıcaklık dengesine olumsuz etki edecektir.
• Toprak analizi değerlerine göre uygun ve dengeli gübreleme yapılmalıdır.
• Aşırı azotlu gübre kullanılmamalıdır, aşırı azot hastalığın yayılımını hızlandırır.
• Hastalığın seyri çok iyin takip edilmeli, belirtiler bayrak yaprağına ulaşmadan önce müdahale edilmelidir.

İlaçlı Mücadele Nasıl Yapılmalı ?

• İlaçlama uygun dozlarda, yaprakların alt ve üst kısımlarının tamamını kaplayacak şekilde yapılmalıdır.
• Hastalığın seyri izlenmeli, hastalık belirtilerinin bitkinin üst taraflarında da görülmeye başladığı durumlarda hastalığın bayrak yaprağına bulaşmadan önce yeşil aksam ilaçlamasına başlanmalıdır.
  

      Septorya (Benekli Yaprak Lekesi)

• Buğday'da sık görülen bu hastalık arpa, yulaf ve çavdarda da görülebilir.
• Buğday'da septorya hastalığına önlem alınmaz ise %60'a kadar verim kaybına neden olabilir.
• Tarla derin sürülmez ve hastalıklı artıklar yüzeye yakın çürümeden kalırlarsa toprakta 3 yıl canlı kalabilirler ve bu süreçte yapılacak her ekimde verim kaybına neden olurlar.
• Hastalıklı yapraklar üzerinde görülen koyu renkli, dağınık, benek benek nokta lekelerden ötürü septorya 'benekli yaprak lekesi' olarak da bilinir.
• Marmara, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgelerinde daha sık görülmektedir.

      Belirtiler

• Hastalığın ilk belirtileri bulaştıktan 14-21 gün sonra görülür; yüksek nem var ise bulaştıktan 5 gün sonra da görülebilir.
• Yapraklar üzerinde dağınık şekilde küçük boyutlu kırmızı kahverengi lekeler görülür. Bu bölgesel lekeler genişleyerek birleşir ve bir süre sonra yaprağın tüm yüzeyini kaplar.
• Yaprağı kaplayan bu lekeler üzerinde benek benek koyu noktalar görülür.
• Hastalık belirtileri öncelikle alt yapraklarda görülür, daha sonra üst yapraklara yayılır.
• Hastalık ilk dönemlerde hızlı ilerler; bitki olgunluk dönemine yaklaştıkça hastalığın şiddeti azalma eğiliminde olur.